Datum/Tijd
Date(s) - 19/11/2023
13:30 - 17:30

Locatie
Parking Uitlegger

Categorieën

Begeleidster : Gerd Peremans – Natuurpuntranger

Afstand : 11 km
Reliëf : Vlak
Moeilijkheidsgraad : Makkelijk, voor ervaren stappers
Vertrekpunt : Parking Ingang Uitlegger Heidestraat-Zuid 155 2950 Kapellen (Extra uitleg onderaan)
Begeleidster : Gerd peremans (0475/67.39.26) – gerd@effenweg.be

Op deze wandeling nemen we jullie mee doorheen het natuurgebied De Uitlegger en het Klein Schietveld. Voor wie van ongerepte natuur houdt, is deze wandeling uitermate geschikt! Het is dan wel klein in naam, maar groots in natuur Het Klein Schietveld vormt samen met het gebied Grote Heide, het Groot Schietveld en de Kalmthoutse Heide één van de grootste en indrukwekkendste aaneengesloten heide- en vennengebieden van Vlaanderen. Zet die wandelschoenen alvast klaar voor een onvergetelijke tocht door Natura 2000 erkende natuur!

Over smalle paden doorheen het natuurgebied De Uitlegger.

Van oefenterrein over vliegveld tot uitzonderlijk natuurgebied: het Klein Schietveld heeft een hele evolutie doorgemaakt.  Twee eeuwen militair gebruik boetseerden het terrein tot een must-visit voor elke natuurliefhebber. Klein in naam, maar groots in natuur.  Het Klein Schietveld wordt ‘klein’ genoemd omwille van de nabijheid van grotere broer Groot Schietveld. Naar Vlaamse normen is het echter allesbehalve klein; een aaneengesloten stuk natuur van bijna 900 hectare is in Vlaanderen eerder uitzondering dan regel. Met een beetje geluk kan u hier een ree uit het groen zien opduiken. U vindt ze vooral vroeg in de ochtend en bij valavond op open plekken.  Hier en daar, meestal op wat hoger gelegen stukjes terrein verraden uitwerpselen de aanwezigheid van vossen.

Het Klein Schietveld vormt samen met het gebied Grote Heide (tussen Essensteenweg en Bredabaan), het Groot Schietveld en de Kalmthoutse Heide één van de grootste en indrukwekkendste aaneengesloten heide- en vennengebieden van Vlaanderen. Zij behoren tot het Europese Natura 2000 netwerk omwille van unieke soorten en gemeenschappen . Ze zijn dan ook erg kwetsbaar. De militaire aanwezigheid en activiteiten hebben er voor gezorgd dat het 19^de eeuwse heidelandschap op het Klein Schietveld bewaard bleef.  Natte heide en vennen, droge heide, landduinen en schrale graslanden zijn de belangrijkste componenten. Het heidelandschap met vennen is een prachtig broedgebied voor de blauwborst en het uitverkoren leefgebied voor diverse soorten libellen en zeldzame amfibieën zoals heikikker, kamsalamander en rugstreeppad.  In augustus bloeit de klokjesgentiaan in de natste zones.

Vlakbij het Klein Schietveld ligt het 88 ha grote parkgebied De Uitlegger. Je bereikt het via het Fort van Brasschaat dat van begin vorige eeuw dateert, en de antitankgracht.  Het Klein Schietveld maakt deel uit van het Kamp van Brasschaat, een militaire basis die sedert begin 19e eeuw te Brasschaat door de Nederlanders gesticht werd. De antitankgracht werd gebouwd net voor de Tweede Wereldoorlog, van 1937 tot 1939. Het doel van de gracht was Antwerpen te beschermen tegen een mogelijke Duitse tankaanval: de zijden van de gracht vormden een helling die te scherp was voor de tanks in die periode. Tussen het hoogste en het laagste punt van de gracht is 13 meter verschil waardoor er 15 sluizen aangelegd moesten worden. Aan de meeste van deze sluizen en op andere plaatsen aan de gracht werden bunkers gebouwd. Vandaag zijn er langs de gracht nog steeds 48 bunkers aanwezig.  Sinds 1994 wordt de Antitankgracht erkend als beschermd landschap.

Natuurdomein De Uitlegger is gelegen op de grens van Kapellen en Brasschaat. De naam van het 89 ha grote domeinbos De Uitlegger zou te danken zijn aan het feit dat er vroeger een landmeter woonde (iemand die zijn meter uitlegt). 71 ha van het bos liggen op het grondgebied van Kapellen, 18 ha op dat van Brasschaat. Het grootste deel (76 ha) van De Uitlegger is bebost, vooral met grove den verrijkt met inheemse loofboomsoorten. Zomereik is de hoofdboomsoort. Maar ook beuk, winterlinde, tamme kastanje, boskers en tal van begeleidende soorten vinden hier hun plaats. Het antitankkanaal Oelegem-Zandvliet loopt dwars door het bos; het is een unieke biotoop met heel wat zeldzame planten en dieren. Er lopen ook wandel- en fietsroutes die slingeren tussen de veelvoorkomende rododendrons en omheen de grote vijver. Als je tijdens de maanden mei en juni door De Uitlegger wandelt of fietst worden je ogen en neus verwend door de bloeiende rododendrons en azalea’s. De twee wereldoorlogen drukten een duidelijke stempel op dit domein : bunkers, loopgraven, militaire spoorlijn,… In de jaren ’20 besloot de eigenaar van De Oude Gracht de vele bunkers uit WO I te bedekken met aarde waarbij het vijvercomplex werd uitgegraven.  De nog overgebleven bunkers worden gebruikt door vleermuizen als overwinteringsplaats.

We vertrekken langs De Uitlegger en wandelen langs het antitankkanaal naar het Kleine Schietveld  Hier maken we een lus door bos- en heidegebied, waarbij we afwisselend stukjes bewegwijzerde wandelingen volgen en wandelknooppunten. We blazen uit in Café Perron Noord, terwijl we kijken naar het opstijgen en landen van de zweef- en motorvliegtuigen van de aeroclub. Daarna wandelen we een stukje langs de oude spoorweg naar het Fort van Brasschaat om langs de antitankgracht terug in Den Uitlegger te belanden.

Voor de liefhebbers
Den Toren, de oude verkeerstoren van het vliegveld, geeft je een mooi uitzicht over het vliegveld.
De permanente tentoonstelling geeft je inzicht in het militaire verleden en je begrijpt beter hoe 200 jaar militaire activiteit zorgde voor het ontstaan van een uniek Europees beschermd natuurgebied. Het War Heritage Insitute met zijn Gunfire Museum op dezelfde site is zeker een bezoek waard.

Onze wandelingen zijn toegankelijk voor iedereen, al zijn ze in de eerste plaats gericht op mensen met (chronische) pijn, chronisch zieken en mensen die even minder goed in hun vel zitten (burn-out, stress, depressie…). Maar ook al wie behoefte heeft aan wat buitenlucht, een babbel of gewoon eens lekker wil gaan wandelen is meer dan welkom. Graag inschrijven vooraf. Aan niet-leden vragen we een bijdrage van 2 euro, hiermee worden de verzekering- en werkingskosten gedekt. Lees hier meer over het lidmaatschap van Effen Weg.

Wenst u nog meer info?  Aarzel niet en mail ons op info@effenweg.be of contacteer rechtstreeks de begeleidster op gerd@effenweg.be of 0475 67 39 26

Openbaar vervoer

Je kan met de trein naar Kapellen of met bus 650, maar dan is het nog een heel eind tot het vertrekpunt.
Gelieve contact op te nemen met de begeleidster i.v.m. carpooling of als je met openbaar vervoer komt.

Bekijk de routeplanner van De Lijn voor gedetailleerde dienstregelingen.

Extra wegbeschrijving

Opgelet:

Vertrekpunt:  parking aan weerszijden van de straat (beperkt).  Evt. parkeren in de Venuslei of aan Kerkhof Kapellen.

Carpoolen

Geen goede verbinding met het openbaar vervoer? Rij je alleen in de wagen naar het vertrekpunt? Bekijk dan zeker even onze Facebookgroep ‘Carpoolers van Effen Weg’, waar vraag en aanbod kan gedeeld worden. Zo helpen we elkaar én het milieu!

Reserveringen